«ΠΩΓΩΝΙΣΙΟΣ» [Απόσπασμα]
Το ταξίδι της εκπομπής ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΡΩΜΕΝΑ, αυτή τη φορά ξεκινάει από την Ήπειρο και συγκεκριμένα από την περιοχή του Πωγωνίου, στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, εκεί όπου βρέθηκε ο φακός της εκπομπής και κατέγραψε τις τοπικές εσωτερικές δονήσεις και τις αφηγήσεις των κατοίκων, για ένα χορό που καθρεφτίζει τον πολιτισμό τους σε όλες του τις διαστάσεις. Τον Πωγωνίσιο.
Ο Πωγωνίσιος είναι ο χορός που συμπυκνώνει για τους Ηπειρώτες την διαχρονική τραγουδιστική και μουσικοχορευτική έκφρασή τους, αφού συμπεριλαμβάνει και αγκαλιάζει την αρχαία Ελληνική παράδοση, με την ανημίτονη πεντατονική κλίμακα, αλλά και τη σύγχρονη μουσική ταυτότητα της περιοχής του Πωγωνίου, που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την «δωρικότητα», την λιτότητα και την ομαδικότητα.
Ο Πωγωνίσιος σκοπός ήταν αρχικά μία «σύνθεση» από πολλές φωνές και με την εμφάνιση των οργάνων, στην πορεία των χρόνων, εξελίχθηκε σε μία «σύνθεση» από πολλά μουσικά όργανα. Το ιδιόμορφο ύφος του πωγωνίσιου τραγουδιού προέκυψε από τη πολυφωνική αρμονική μελωδία, που συνδυάζεται με την εύθυμη, μελωδική επανάληψη. Είναι μάλιστα ο πιο διαδεδομένος χορός σε όλη την Ήπειρο, αφού οι περισσότεροι χοροί καταλήγουν σ' αυτόν.
Ο θεματικός άξονας του Πωγωνίσιου τραγουδιού ερμηνεύει χαρές, λύπες, αγωνίες, τον πόνο της ξενιτιάς, την ευγνωμοσύνη στη γενναιότητα, την αγάπη για τη φύση και την προσήλωση σε αγαπητά και ποθητά πρόσωπα.
Είναι χορός με έντονη σούστα (ανεβοκατέβασμα του κορμού) σε όλα τα βήματα και χορεύεται και από γυναίκες και από άντρες, αποτυπώνοντας με απαράμιλλη ομορφιά την ισορροπία και τα όρια της έκφρασης ανάμεσα στον άντρα και στη γυναίκα. Η πανέμορφη γυναικεία πωγωνίσια στολή μάλιστα είναι εκείνη που επιβεβαιώνει την σεμνή και λυγερή γυναικεία έκφραση, αλλά και την αισθητική ποιότητα της περιοχής.
Η κάμερα της εκπομπής αναζήτησε σε όλα τα χωριά του Πωγωνίου και κατέγραψε, εικόνες εξαιρετικής χορευτικής έκφρασης από παλιότερους και νέους χορευτές, όπως επίσης και μοναδικά μουσικά και τραγουδιστικά «μοτίβα» του Πωγωνίσου σκοπού, ο οποίος ξεσηκώνει και παρασύρει με την μελωδικότητα του, τα πλήθη του κόσμου που συρρέουν στα πανηγύρια για να εκδηλώσουν την αληθινή χορευτική έκφρασή τους.
Οι κάτοικοι της περιοχής, μιλούν επίσης στο φακό στην εκπομπής, για την συνολική κοινωνική διάσταση που απεικονίζεται στον Πωγωνίσιο χορό, αφού η περιοχή του Πωγωνίου είναι γεμάτη από ανθρώπινες εντάσεις και δονήσεις που καταγράφηκαν στο πέρασμα του χρόνου, βιωμένες βαθιά και υπαρξιακά από όλους εκείνους που έζησαν αυτή την περιοχή στην μεγάλη ακμή της όσο και στην μετέπειτα εποχή της μετανάστευσης.